Βιοψία Προστάτη
ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Τι είναι η βιοψία του προστάτη;
Η βιοψία του προστάτη είναι μια εξέταση, στην οποία μικρά δείγματα από τον προστατικό αδένα, λαμβάνονται με μια βελόνα και εξετάζονται μικροσκοπικά για την παρουσία καρκίνου. Συνήθως εκτελείται όταν το αποτέλεσμα από μια εξέταση PSA στο αίμα είναι σε ένα επίπεδο που σχετίζεται με την πιθανή παρουσία καρκίνου του προστάτη.
Μπορεί επίσης να θεωρηθεί σκόπιμο μετά από μια δακτυλική εξέταση (DRE), όταν εντοπιστεί σκληρία. Το PSA μπορεί να είναι αυξημένο και σε μη καρκινικές καταστάσεις, όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, μετά από προστατίτιδα, ή μετά από καθετηριασμό.
Η βιοψία πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία ή με μέθη και είναι υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη. Η πιο συχνή παρενέργεια της διαδικασίας είναι αίμα στα ούρα (αιματουρία) ή κόπρανα για αρκετές ημέρες ή αίμα κατά την εκσπερμάτιση, πιθανώς για αρκετές εβδομάδες αργότερα. Αυτές οι παρενέργειες είναι συνήθως σύντομης διάρκειας και δεν απαιτούν πρόσθετη θεραπεία.
Η εξέλιξη της βιοψίας του προστάτη
Η βιοψία του προστάτη, αποτελεί στις μέρες μας, μια από τις πιο συχνά εκτελούμενες επεμβατικές διαγνωστικές εξετάσεις στον τομέα της Ουρολογίας. Η εξέταση του PSA εισήχθη για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1990, στα πλαίσια του ελέγχου ρουτίνας των ανδρών μετά την ηλικία των 50 ετών και έκτοτε, ο αριθμός των βιοψιών προστάτη που εκτελούνται, έχει αυξηθεί δραματικά.
Ταυτόχρονα, η εξέλιξη της τεχνολογίας επέτρεψε την κατασκευή ειδικών μηχανημάτων υπερήχων με διορθικές κεφαλές, τα οποία έφεραν την επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο διενεργείται η βιοψία του προστάτη.
Πότε γίνεται η βιοψία του προστάτη;
Όσον αφορά στο πότε γίνεται η βιοψία του προστάτη, η απάντηση είναι ότι πρέπει να διενεργείται βάσει πολύ συγκεκριμένων ενδείξεων. Αυτές οι ενδείξεις είναι οι εξής:
- Αυξημένη τιμή PSA
Γενικά μπορούμε να πούμε πως το ανώτατο φυσιολογικό όριο του PSA είναι τα 4 ng/ml, όμως αυτή παραμένει μια ενδεικτική τιμή, η οποία δεν μπορεί πάντα να ακολουθείται απόλυτα. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις, όπου μια τιμή που βρίσκεται πάνω από αυτό το όριο, μπορεί να θεωρηθεί φυσιολογική, αν πάρουμε για παράδειγμα έναν άνδρα ηλικίας 70 ετών.
Αντίστοιχα, όμως, και μια τιμή χαμηλότερη από αυτή, μπορεί να θεωρηθεί παθολογική. Για παράδειγμα, για έναν άνδρα ηλικίας 50 ετών, η ανώτατη φυσιολογική τιμή είναι τα 2,5 – 3 ng/ml.
- Μη φυσιολογική δακτυλική εξέταση
Η δακτυλική εξέταση ίσως την πιο βασική διαγνωστική εξέταση. Ο ιατρός εισάγει τον δείκτη του χεριού του στον πρωκτό του ασθενή, προκειμένου να ψηλαφίσει την οπίσθια επιφάνεια του προστατικού αδένα.
Με αυτό τον τρόπο μπορεί να διαπιστώσει αν εντοπίζονται ύποπτες περιοχές με οζίδια ή σκληρίες. Επιπλέον, μέσω της δακτυλικής εξέτασης μπορεί να εκτιμήσει κατά προσέγγιση το μέγεθος του προστάτη, καθώς και τη συμμετρία των λοβών.
Όταν ο ιατρός κρίνει ότι κατά τη δακτυλική εξέταση, ο προστάτη για κάποιο λόγο δεν εμφανίζεται φυσιολογικός, τότε αυτό αποτελεί μια σαφή ένδειξη για διενέργεια βιοψίας, ακόμα και στην περίπτωση που το PSA είναι φυσιολογικό.
- Αυξημένη τιμή PSA σε συνδυασμό με μη φυσιολογική δακτυλική εξέταση
- Βιοψία προστάτη σε ήδη διαγνωσμένο περιστατικό καρκίνου του προστάτη
Πώς γίνεται η βιοψία του προστάτη;
Η βιοψία του προστάτη πραγματοποιείται με τη χρήση του διορθικού υπερηχογράφου. Ο ασθενής ξαπλώνει στο εξεταστικό κρεβάτι σε πλάγια θέση και στη συνέχεια ο ιατρός εισάγει στο ορθό του ασθενή την κεφαλή του διορθικού υπερήχου, με ήπιες κινήσεις.
Μέσω του υπερηχογραφήματος μπορεί να έχει μια συνολική εικόνα από όλες τις περιοχές του προστάτη, υπολογίζοντας παράλληλα το μέγεθός του και εντοπίζοντας πιθανώς ύποπτες περιοχές.
Στη συνέχεια, ο ιατρός εισάγει μια λεπτή βελόνα μέσω της κεφαλής του υπερήχου, η οποία παίρνει μικρά κομμάτια από τον προστατικό αδένα, αφού πρώτα εφαρμοστεί κάποια τοπική αναισθησία.
Η όλη διαδικασία διαρκεί λιγότερο από 10 λεπτά και είναι ανώδυνη για τον ασθενή. Τέλος, τα τεμάχια της βιοψίας του προστάτη τοποθετούνται σε ένα ειδικό διάλειμμα φορμόλης και αποστέλλονται για εξέταση από τον ειδικό Ιστοπαθολόγο.
Ποια είναι η προετοιμασία για τη βιοψία του προστάτη;
Στην περίπτωση που ο ασθενής λαμβάνει αντιπηκτικά φάρμακα όπως ασπιρίνη, Plavix, Sintrom ή άλλα, τότε κρίνεται απαραίτητο να διακοπούν οπωσδήποτε για ορισμένες μέρες πριν τη βιοψία του προστάτη, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ιατρού.
Επιπλέον, ο ασθενής θα πρέπει να ξεκινήσει μια προφυλακτική αντιβιοτική αγωγή, η οποία συνήθως συστήνεται το πρωί της ημέρας που είναι προγραμματισμένη να γίνει η βιοψία. Στην περίπτωση που εντοπίζεται κάποιου είδους ουρολοίμωξη, πρέπει πρώτα να προηγηθεί η πλήρης ίασή της και στη συνέχεια να προχωρήσει ο ασθενής στη βιοψία του προστάτη.
Επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες μετά τη βιοψία του προστάτη
Όπως αναφέραμε και νωρίτερα, η βιοψία του προστάτη είναι μια ανώδυνη διαδικασία, η οποία δεν απαιτεί νοσηλεία και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν υπερβαίνει τις 1 – 2 ώρες.
Εφόσον ο ασθενής απασχολείται σε κάποια δουλειά γραφείου, τότε μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του κανονικά από την επόμενη κιόλας μέρα. Αν όμως η δουλειά του απαιτεί έντονη σωματική δραστηριότητα, τότε καλό θα ήταν να απέχει από αυτή, για διάστημα περίπου 1 εβδομάδα.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το κόστος της βιοψίας, τα αποτελέσματα και τι συμβαίνει στην περίπτωση που εντοπιστεί κακοήθεια προστάτη, κλείστε σήμερα το ραντεβού σας με τον Χειρουργό Ουρολόγο – Ανδρολόγο Ιωάννη Μπελημπασάκη.